- Λεπτομέρειες
- Τελευταία ενημέρωση : 31 Ιανουαρίου 2020 31 Ιανουαρίου 2020
Παναγία Μεσοσπορίτισσα, παραμονή των Εισοδίων της Θεοτόκου
Με το πούλμαν εντελώς γεμάτο ξεκινήσαμε την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου από τη Νίκαια στις 3:30 το απόγευμα και από τον σταθμό του μετρό στο Αιγάλεω στις 3:45 για την Ελευσίνα μέσω της Ιεράς Οδού.
Στόχος μας η παρακολούθηση του εσπερινού και της αρτοκλασίας στην Παναγίτσα τη Μεσοσπορίτισσα, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος μόνο αυτή τη μέρα είναι ανοιχτός τέτοια ώρα. Την επόμενη μέρα ήταν η γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Ξεναγηθήκαμε καθ΄ οδόν στα διάφορα σημεία της ιεράς Οδού ξεκινώντας από τον ίδιο τον σταθμό του μετρό, όπου βλέπει κανείς ένα σημαντικό μέρος του αρχαίου δρόμου με τα κράσπεδα και τη νησίδα στη μέση, καθώς και τις σαρκοφάγους στις παρυφές του. Ταφικοί περίβολοι και ταφικά μνημεία υπήρχαν σε όλο το μήκος της οδού, ένα από τα οποία μπορέσαμε κι εμείς να δούμε λίγο πιο πάνω από τη στροφή της Αγ. Βαρβάρας. Τμήματα της οδού καθώς και ερείπια από διάφορα ταφικά μνημεία υπάρχουν ακόμα και μέσα στο Δρομοκαΐτειο Ίδρυμα, αλλά και μέσα στον Βοτανικό Κήπο.
Περάσαμε από τη Μονή Δαφνίου, στην οποία, στα αρχαία χρόνια, γινόταν μια στάση από τους προσκυνητές των Ελευσινίων Μυστηρίων, στον ναό του Δαφναίου Απόλλωνα, και από τον οικισμό της Αφαίας, στον Άγ. Αντώνιο. Κάνοντας μια παράκαμψη, καταφέραμε να δούμε από κοντά, αλλά απ΄ έξω, το ιερό της Αφροδίτης και του Έρωτα, στο οποίο επίσης σταματούσαν για λίγο οι μύστες στα χρόνια εκείνα κατά τον μήνα Βοηδρομιώνα ( τέλη Σεπτεμβρίου περίπου ), για να αφήσουν κάποιο ανάθημα και να αναπαυθούν για λίγο. Εντός του χώρου υπάρχει τμήμα της Ιεράς Οδού, η οποία διακλαδιζόταν εκεί και ο ένας κλάδος ανηφόριζε τον λόφο της Ηχούς, ενώ ο άλλος πήγαινε παραλιακά. Ο επισκέπτης βλέπει σήμερα τα θεμέλια του περιβόλου, του ναΐσκου της Αφροδίτης, καθώς και της οικίας των ιερέων και ενός οχυρού. Το εντυπωσιακό στον χώρο αυτό είναι τα λεγόμενα «ντουλαπάκια», οι κόγχες δηλαδή στις οποίες οι πιστοί εναπόθεταν τα αφιερώματά τους, λίθινα ανάγλυφα, περιστεράκια, φτερωτούς έρωτες κ.ά. Ακόμα και σήμερα αφήνουν κάτι εκεί μέσα …
Μια δεύτερη στάση κάναμε σε ένα πρόσφατα αποκαλυφθέν τμήμα της Ιεράς Οδού λίγο πιο κάτω από το Ιερό της Αφροδίτης, αρκετά μεγάλο και σε περισχοίνιση.
Αφήσαμε πίσω μας τη λίμνη Κουμουνδούρου, τη λίμνη Ρειτών των αρχαίων, της Περσεφόνης συγκεκριμένα, μια και η άλλη αποξηράνθηκε, αυτή δηλαδή που ήταν αφιερωμένη στη Δήμητρα, τη μητέρα της. Από ένα γεφυράκι ανάμεσα στις 2 λίμνες περνούσε η πομπή των πιστών, ενώ όσοι τους παρακολουθούσαν τους πείραζαν, δοκιμάζοντάς τους έτσι για την πίστη τους. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι « γεφυρισμοί », οι οποίοι λάμβαναν χώρα επίσης στη γέφυρα του αττικού αλλά και του ελευσινιακού Κηφισού. Τα πέλματα της πρώτης τα βλέπουμε στον σταθμό του μετρό « Ελαιώνας », στα 1200 μ. από τη σημερινή κοίτη του Κηφισού, ενώ τη 2η εντοπίσαμε μπαίνοντας στην πόλη της Ελευσίνας από την Παλαιά Εθνική Οδό, δηλαδή τη συνέχεια της Ιεράς, η οποία τερματίζει ακριβώς μπροστά στον αρχαιολογικό χώρο.
Εκεί, στην είσοδο της Ελευσίνας, στην περιοχή «Καλό Πηγάδι», κάναμε επίσης μια στάση, ενώ είχε αρχίσει να ψιλοβρέχει, αλλά μπορέσαμε από το πούλμαν να παρατηρήσουμε την καλοδιατηρημένη σήμερα γέφυρα της εποχής του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού, με τις 4 καμάρες, σε χαμηλότερο επίπεδο από το οδόστρωμα.
Ήταν ήδη 4 και μισή, όταν μπήκαμε ευλαβικά στο χώρο, περάσαμε από τη ρωμαϊκή αυλή και τον Βωμό, όπου γινόταν το «ολοκαύτωμα», τα Μεγάλα και τα Μικρά Προπύλαια, ανηφορίσαμε την Πομπική Οδό με την υποτιθέμενη «Αγέλαστον Πέτρα» και μπήκαμε στο Τελεστήριο. Κι εδώ έγινε ολιγόλεπτη ξενάγηση και στη συνέχεια ανεβήκαμε τα σκαλάκια προς την Άνω Αυλή του Τελεστηρίου και τα άλλα στο πλάι του ναού της Σαβίνας, ώστε να φτάσουμε στην αυλή του ναού της Φαυστίνας.
Είχε λατρευτεί ως 2η Δήμητρα στα χρόνια των Ρωμαίων και εδώ ακριβώς χτίστηκε από τους Αρβανίτες που κατοίκησαν την περιοχή της «Λεψίνας », κάπου στον 18ο αι. μάλλον, το εκκλησάκι της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας, χρησιμοποιώντας μάλιστα αρχιτεκτονικά μέλη από τα γύρω κτίσματα. Και στο καμπαναριό της εκκλησιάς βλέπεις σήμερα μάρμαρα σε 2η χρήση.
Ο κόσμος αυτή τη φορά δεν ήταν πάρα πολύς εδώ πάνω, λόγω του άσχημου καιρού. Η ατμόσφαιρα σχεδόν μυσταγωγική, να θυμίζει κάτι ίσως από την προσέλευση στις τότε γιορτές προς τιμή της Δήμητρας. Μόνο που τώρα είχαμε έρθει να τιμήσουμε την άλλη Δήμητρα, την Παναγιά, που ευχαριστεί ο πιστός για τη σπορά, για τη συγκομιδή και παρακαλεί να πάνε τα πράγματα καλά και στη συνέχεια.
Με δυσκολία καταφέραμε να πλησιάσουμε στην εκκλησία, να μπούμε μέσα να προσκυνήσουμε, όσο διαρκούσε ο εσπερινός, και να ανάψουμε κερί, ακόμα και να βρεθούμε κοντά στους συγκεντρωμένους άρτους που προσφέρονται αυτή τη μέρα από τους πιστούς. Ο σωρός δεν ήταν τόσο μεγάλος όσο άλλες φορές αλλά συνεχώς κατέφταναν νέοι άρτοι, ψωμιά παντοίων ειδών. Καταθέσαμε κι εμείς τον άρτο του «ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΗ». Κάποια στιγμή έγινε και η ευλογία τους από τους ιερείς που βγήκαν από το ναΰδριο και όσοι τους είχαν προσφέρει άρχισαν να τους μοιράζουν στον κόσμο.
Αφού πήραμε από ένα –δυο κομμάτια ο καθένας, αρχίσαμε να κατεβαίνουμε και από τις 2 πλευρές της Άνω Αυλής προς την έξοδο. Σε ένα σημείο της αυλής μοιράσαμε κι εμείς τον δικό μας άρτο στους φίλους μας, καθώς κι ένα πρόσφορο.
Στην έξοδο μας περίμεναν οι κυρίες του Συλλόγου της Ελευσίνας « Το Αδράχτι » και μας πρόσφεραν ένα κυπελλάκι με τα γνωστά πολυσπόρια, που τα φτιάχνουν αυτή τη μέρα προς τιμή της Παναγιάς. Γλυκά και σχεδόν ζεστά τα πολυσπόρια ήταν το καλύτερο εκείνη τη στιγμή, για να προετοιμάσει και το στομάχι μας για ό,τι επρόκειτο σε λίγο να γευτούμε σε κάποιο από τα όμορφα μαγαζάκια που υπήρχαν στον πεζόδρομο, γύρω από την κεντρική πλατεία ή κάτω στο λιμάνι.
Αρκετοί ήταν οι φίλοι που ακολούθησαν και την υπόλοιπη ξενάγηση έξω από τον Περίβολο του Ιερού της Δήμητρας, από την αυλή του μουσείου, τη νότια και ανατολική πλευρά, εκεί όπου βρίσκονταν το Γυμνάσιο, το Βουλευτήριο, ο ναός του Μίθρα, οι κρήνες και οι δεξαμενές, τα πανδοχεία κι οι ξενώνες με τα λουτρά. Αφού περάσαμε από την ανατολική αψίδα, βγήκαμε πάλι στην πλακόστρωτη ρωμαϊκή αυλή.
Δυστυχώς, λόγω του καιρού, δεν πραγματοποιήθηκαν οι χοροί κι οι άλλες εκδηλώσεις, που συνήθως λαμβάνουν χώρα έξω από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου.
Όσοι ήθελαν επισκέφθηκαν και το εκκλησάκι του Αγίου Ζαχαρία, στην πλατεία Ηρώων, το οποίο είναι χτισμένο πάνω σε παλαιοχριστιανικό ναό.
Κατά παρέες έπειτα κάναμε τις βόλτες μας στον πεζόδρομο με τα ωραία μαγαζάκια, καθίσαμε σε κάποιο από αυτά, καταλήξαμε στη θάλασσα, περπατήσαμε κι εκεί ως το Ελαιουργείο, όπου γίνονται τα «Αισχύλεια» και στις 8 αναχωρήσαμε για Νίκαια και Αιγάλεω, ευχόμενοι να είμαστε καλά και του χρόνου, για να έρθουμε στην ίδια γιορτή.
