Κυριακή πρωί 5 Δεκεμβρίου, 2η κατά σειράν ημέρα δωρεάν εισόδου σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, στη διάρκεια του χειμώνα, ξεκινήσαμε στις 8.00 από Νίκαια, Αιγάλεω για Χαλκίδα, από τον παλιό δρόμο, ώστε να φτάσουμε στον λόφο του Καράμπαμπα, όπου μας περίμενε η ξεναγός.

Έχοντας περάσει μέσα στο μεσαιωνικό Κάστρο από τον ανατολικό προμαχώνα, αφού πήραμε και τους δέκτες μας, έγινε μια εισαγωγή από την ξεναγό μας σχετική με την ιστορία της πόλης της Χαλκίδας μέσα στον χρόνο κι έπειτα ανηφορίσαμε προς τον δυτικό προμαχώνα. Η ξενάγηση συνεχίστηκε κι εδώ, με την περιδιάβαση σε όλες τις αίθουσες του υποβλητικού χώρου με τις αψίδες, όπου εκτίθενται κατάλοιπα της αρχαίας, πρώιμης βυζαντινής, μεσαιωνικής και σύγχρονης πόλης, τα οποία περισώθηκαν μετά τις φυσικές και άλλες καταστροφές…

Εντύπωση προξενούν στο Μουσείο του προμαχώνα επιτύμβια οθωμανικά μνημεία, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από παλαιοχριστιανικές εκκλησίες, εβραϊκά μνημεία, επιγραφές στα εβραϊκά και αραβικά, ανάγλυφοι λέοντες της Βενετίας και άλλα πολλά εκθέματα.

Βγάλαμε τις φωτογραφίες μας, απολαύσαμε τη θέα προς τη νησιωτική Χαλκίδα και την παλιά γέφυρα και το «Κόκκινο Σπίτι», προς τα βορειοανατολικά και μπήκαμε στο πούλμαν. Σειρά είχε τώρα στην ξενάγησή μας η επίσκεψη σε ό,τι απέμεινε από την «παλιά», θα λέγαμε, πόλη, στο ιστορικό κέντρο της Χαλκίδας. Ακολουθώντας πορεία προς τα νότια κι, αφού καθ΄ υπόδειξη της ξεναγού προσέξαμε τα « πέδιλα », κάτω από την παλιά γέφυρα, τις βάσεις δηλαδή του Φρουρίου, που κάποτε ορθωνόταν στη μέση του πορθμού, φτάσαμε στη Δημοτική Πινακοθήκη « Δημήτρης Μυταράς ». Κατεβήκαμε και προχωρήσαμε ως την Οικία του Ενετού Βαΐλου, του Διοικητή της Εύβοιας, και στον ελεύθερο χώρο μπροστά από αυτήν ακούσαμε κάποια πράγματα από την ξεναγό μας. Μετασκευασμένη πλέον η οικία, αποτελεί παρά ταύτα στολίδι της περιοχής, σπάνιο αρχιτεκτονικό οίκημα με στοιχεία ενετικά, οθωμανικά και νεοκλασικά, με τον ενετικό λέοντα στην πρόσοψη. Επειδή είναι κλειστή, δεν μπορέσαμε να τη δούμε και εσωτερικά.

 

Στην πλατεία υπάρχει άλλο ένα « κόσμημα » απέναντί της, η Αγία Παρασκευή. Περιμέναμε να τελειώσει η κυριακάτικη λειτουργία, ώστε να μπορέσουμε να μπούμε για λίγο και να περιηγηθούμε εντός της , ακούγοντας την ξεναγό μας. Η εκκλησία ήταν κάποτε καθολικό της μονής Δομηνικανών και ο σημερινός επισκέπτης βλέπει αρκετά στοιχεία από την εποχή της ενετοκρατίας σε αυτόν τον βυζαντινό, αρχικά, ναό, όπως είναι τα όμορφα γοτθικά τόξα με την ανάγλυφη διακόσμηση.

Μετά την ξενάγηση στον ναό προχωρήσαμε προς την πλατεία των Πεσόντων Οπλιτών, με το ομώνυμο μνημείο, όπου βρίσκεται το Τζαμί Εμίρ Ζαδέ, κτίσμα του 15ου αι., από τα πρώτα χρόνια της οθωμανοκρατίας στην Εύβοια.

Εδώ προϋπήρχε χριστιανική εκκλησία, ενετική ή ορθόδοξη, του Αγ. Μάρκου ή της Αγ. Παρασκευής. Μπροστά από το τζαμί υπάρχει η Τουρκική κρήνη του Χαλίλ, από το 1655, μάλλον.

Δεν σώζεται η τοξωτή στοά στην πρόσοψη, ενώ μόνο η βάση του μιναρέ διακρίνεται. Πάντως διατηρείται πολύ καλά το μιχράμπ, το ιερό , θα λέγαμε. Μπήκαμε μέσα και περιηγηθήκαμε στην έκθεση με τίτλο «Στην Εύβοια … με τους Ευρωπαίους περιηγητές, 16ος-19ος αι», με σπουδαία χαρακτικά έργα. Ακολούθησε σύντομη περιήγηση στη γύρω περιοχή, όπου εντοπίσαμε παλιά αρχοντικά ερειπωμένα, με σαχνισιά και ξύλινα χαγιάτια, τα οποία όμως πρόδιναν τα μεγαλεία που κάποτε έζησαν!

Επιστρέψαμε στον χώρο μπροστά στην Αγία Παρασκευή και στην οικία του Ενετού Βαΐλου για ένα καφεδάκι στα γρήγορα.

Μπήκαμε πάλι στο πούλμαν με κατεύθυνση προς την έξοδο της πόλης, για την επίσκεψή μας στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο «Αρέθουσα», το οποίο στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο εργοστάσιο οινοπνευματοποιίας και ποτοποιίας στις αρχές του 20ού αι. Σήμερα το κτήριο θεωρείται μνημείο βιομηχανικής κληρονομιάς.

Μπήκαμε όλοι μαζί και ξεναγηθήκαμε στους χώρους του , όπου θεματικά αναπτύσσονται διαχρονικά ζητήματα πολιτειακής οργάνωσης, οικονομίας, λατρείας και πολιτισμικών ταυτοτήτων της Εύβοιας. Έτσι, ξεκινώντας από τα προϊστορικά χρόνια, με ιδιαίτερη έμφαση στη συνεισφορά της Σκύρου στο εμπόριο και στην επεξεργασία των μετάλλων, στην ευημερία του οικισμού στο Λευκαντί, όπου ανασκάφηκε το περίφημο «Ηρώον», στον αποικισμό των κατοίκων της Εύβοιας και τη μετάδοση του ελληνικού αλφαβήτου στη Δύση, στο ιερό της Άρτεμης στην Αυλίδα και τη σύνδεσή του με το ομηρικό έπος, το ισχυρό εμπορικό κέντρο των Βενετών, το Νεγροπόντε και τέλος στην ακμή του  οθωμανικού Εγριμπόζ, όπως αποκαλούνταν η Χαλκίδα από τους Οθωμανούς Τούρκους αλλά και τέλος, στη βιομηχανική ανάπτυξη στις αρχές του 20ού αι.

Αφού ολοκληρώσαμε τη μεστή και περιεκτικότατη ξενάγησή μας στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, μπήκαμε πάλι στο πούλμαν για τα παραλιακά μαγαζάκια κοντά στη γέφυρα, ώστε να λάβουμε και την …άλλη τροφή, πέρα από την πνευματική! Εκεί παραμείναμε ως τις 16:45, οπότε πήραμε το πούλμαν από τη στεριανή πλευρά της πόλης, και επιστρέψαμε στη βάση μας, έχοντας στις πνευματικές μας αποσκευές πάρα πολλές νέες γνώσεις για την τόσο κοντινή αλλά και εν πολλοίς άγνωστή μας πόλη!