Ξεκινήσαμε κατά τις 2:30 το μεσημέρι από τη Νίκαια και έπειτα από την παραλαβή αρκετών φίλων από το μετρό Αιγάλεω αναχωρήσαμε  για Ισθμό, Αρτεμίσιο, όπου και κάναμε μια στάση για καφεδάκι και ... τα απαραίτητα.

Φτάσαμε στην όμορφη Σπάρτη κατά τις 6:30 το απόγευμα και, αφού τακτοποιηθήκαμε στα δωμάτιά μας, φύγαμε για την αρχαία ακρόπολη στον κοντινό λόφο. Όσο διατηρούνταν ακόμα το φως της μέρας, καταφέραμε να δούμε το ρωμαϊκό θέατρο, τα ερείπια από το ναό της Χαλκιοίκου Αθηνάς, μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής και του μοναστηριού του οσίου Νίκωνος, καθώς και των τειχών της ακρόπολης .

Τραβήξαμε αρκετές φωτογραφίες και κατεβήκαμε στην πόλη για το βραδινό μας, όταν πια είχε αρχίσει να πέφτει το φως της νύχτας. Ο καιρός πολύ ευχάριστος και μπορέσαμε έτσι να κάνουμε και τις βόλτες μας, για να απολαύσουμε τη Σπάρτη by night, περνώντας από τον πεζόδρομο της Κλεομβρότου με τα θορυβώδη μπαρ και την πολυσύχναστη πλατεία του Δημαρχείου με το νεοκλασικό κτίριο, γύρω από την οποία υπάρχουν αρκετά καταστήματα, κυρίως εστιατόρια και καφετέριες.

Την  επόμενη μέρα, μετά το πρωινό μας, ξεκίνησαν πρώτα, κατά τις 7:30, οι ορειβάτες μας για την ανάβαση στον Ταΰγετο. Να πώς περιγράφουν το γεγονός ¨Φτάσαμε  με το πούλμαν  μέχρι την Παλαιοπαναγιά  και από εκεί με φορτηγάκι μέχρι το καταφύγιο του ΕΟΣ Σπάρτης. Από εδώ βλέπαμε την πυραμίδα στην κορυφή του Ταϋγέτου κάτασπρη σκεπασμένη από τα χιόνια. Ξεκινήσαμε την ανάβασή  μας στο ανηφορικό και κακοτράχαλο μονοπάτι, στην αρχή μέσα στα έλατα και ψηλότερα ανάμεσα από κέδρους.  Συχνά το μονοπάτι διακοπτόταν από παγωμένο χιόνι και έπρεπε να το περάσουμε με μεγάλη προσοχή. Σε δυόμιση  ώρες  σχεδόν βρισκόμασταν στις πόρτες, απ΄ όπου η διάβαση ήταν αδύνατη λόγω του πολύ χιονιού που είχε πέσει στο σημείο αυτό. Βρήκαμε ένα σημείο, σκαρφαλώσαμε λίγα μέτρα στα βράχια και βρεθήκαμε στον αυχένα του βουνού. Ο αέρας εκεί ψηλά πολύ δυνατός, το κρύο τσουχτερό. Βάλαμε σκούφο, γάντια, αφήσαμε κάποια βαριά πράγματα στην εσοχή ενός βράχου και ξεκινήσαμε για την κορυφή του προφήτη Ηλία.   Το χιόνι, λίγο μαλακό, μας επέτρεπε, σκάβοντας με τη μύτη της μπότας να φτιάχνουμε πατήματα  και να ανεβαίνουμε σιγά και σταθερά προς την κορυφή. Σε λιγότερο από μια ώρα όλη η ομάδα έφτασε στην κορυφή της πυραμίδας και ο καθένας που έφτανε έδινε το σύνθημα χτυπώντας την καμπάνα. Το θέαμα που αντικρίσαμε πρωτόγνωρο! Μια  εκκλησία χωρίς σκεπή  χτισμένη με πέτρες η μια πάνω στην άλλη χωρίς λάσπη και σκεπασμένη σχεδόν μέχρι πάνω με παγωμένο χιόνι. Οι λιγοστές εικόνες χαραγμένες στο μάρμαρο και στην πέτρα, όλες μέσα στο παγωμένο χιόνι,  και από το μανουάλι μόλις που ξεχώριζε η κορυφή εξαιτίας του χιονιού . Ευτυχώς κόπασε λίγο  ο αέρας,  βγάλαμε φωτογραφίες, ξεκουραστήκαμε λίγο και γιορτάσαμε το γεγονός πίνοντας λίγο τσιπουράκι με ξηρά τροφή. Από εκεί ψηλά θαυμάσαμε τη θέα βλέποντας μακριά τα Κύθηρα και αριστερά και δεξιά το Λακωνικό και Μεσσηνιακό κόλπο αντίστοιχα. Η Θέα ήταν φανταστική και δύσκολα έπαιρνες την απόφαση να αποχωριστείς την κορυφή. Η κατάβαση πιο εύκολη, με προσοχή, για να μην γλιστρήσουμε και φτάσαμε πάλι στη βάση της πυραμίδας. Πήραμε το δρόμο της επιστροφής, πολλές φορές γλιστρώντας ελαφρά μέσα στο χιόνι, και φτάσαμε στο καταφύγιο. Από εκεί πήραμε το μονοπάτι, κάναμε μια στάση στη βρύση για ξεκούραση  και ύστερα  κατεβήκαμε στο Μαγγανιάρη, όπου μας περίμενε το φορτηγό.  Φτάσαμε  στη Σπάρτη,  στο ξενοδοχείο μας, το βραδάκι και αμέσως πήγαμε για  ξεκούραση.¨

Οι υπόλοιποι επισκεφτήκαμε πρώτα το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης, περνώντας μπροστά από το όμορφο νεοκλασικό κτίριο της Κουμανταρείου Πινακοθήκης ( παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης ). Λίγες και μικρές οι αίθουσές του, αλλά πολύ σημαντικά τα εκθέματά του, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα ψηφιδωτά δάπεδα ρωμαϊκής εποχής, με καλύτερο παράδειγμα αυτό του Αχιλλέα στη Σκύρο, καθώς και πολλά αφιερώματα από τους ναούς της Χαλκιοίκου Αθηνάς, της Άρτεμης Ορθίας ( σιδερένια δρεπάνια ενσωματωμένα σε ενεπίγραφες στήλες, αφιερωμένα από νέους που είχαν μαστιγωθεί σε τελετές μύησης και είχαν επιζήσει, αναθηματικές πήλινες μάσκες  ) και του Καρνείου Απόλλωνα, αλλά και από το ιερό του Μενελάου. Ξεχωριστή στην τελευταία αίθουσα η κεφαλή Σπαρτιάτη πολεμιστή ( ίσως του Λεωνίδα  ).

Μετά την επιμορφωτική αυτή επίσκεψη, ανηφορίσαμε πρώτα προς το μοναστήρι της Παναγιάς της Γιάτρισσας, στα 1040 μ., την οποία επισκέφτηκαν οι τουρίστες, ενώ οι πεζοπόροι ξεκίνησαν αμέσως για την 4ωρη πορεία τους προς την Άρνα. Η διαδρομή ως τη μονή γίνεται μέσα από μικρά και χαριτωμένα χωριουδάκια αλλά και μεγαλοχώρια, όπως ο Άγιος Νικόλαος, αλλά διαρκεί πολύ και είναι δύσκολη, μια και ο δρόμος είναι « φιδίσιος ». Η Παναγιά πήρε το όνομά της ίσως από τα πολλά θαύματα που έχει κάνει ή, κατ΄άλλους, επειδή συνδέεται με τις οικογένειες Ιατρού και Γιατράκου. Το μοναστήρι έχει χτιστεί πάνω σε ναό της θεάς Αθηνάς στα 382 μ.Χ. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει εδώ η εικόνα της Παναγιάς, καλυμμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου με φύλλο από ασήμι. Οι τουρίστες κατευθύνθηκαν έπειτα προς το Γύθειο, όπου παρέμειναν  μιάμιση ώρα. Η ώρα αρκούσε ίσα – ίσα για την επίσκεψη του νησιού της Κρανάης με τον Πύργο Τζαννετάκη -Γρηγοράκη  ( σημερινό Ιστορικό – Εθνολογικό Μουσείο Μάνης ), το παρεκκλήσι του Αγ. Πέτρου και τον 8γωνικό Φάρο του 19^ου αι. Αξιόλογο είναι στο Γύθειο και το μικρό ρωμαϊκό θέατρο στο βόρειο άκρο της πόλης.

Αφού γευματίσαμε, όσοι θέλαμε, φύγαμε για την Άρνα. Η Άρνα, γνωστή για τους 2 υπεραιωνόβιους πλατάνους της και την κρήνη « Φτιαλίνα »( από το όνομα της γυναίκας  του Τούρκου Τζερεμέ, στον οποίο κάποτε ανήκε η περιοχή ) φιλοξένησε τους τουρίστες, ωσότου έρθουν οι πεζοπόροι, και όλοι μαζί γευματίσαμε ή ήπιαμε τον καφέ μας στην ταβέρνα «Φτιαλίνα». Φύγαμε από εκεί, αφού περιδιαβήκαμε λίγο το πραγματικά γραφικό αυτό χωριό.

Επιστρέψαμε στη Σπάρτη, ξεκουραστήκαμε και βγήκαμε, για να τσιμπήσουμε  ή να πιούμε κάτι. Αγοράσαμε παραδοσιακά γλυκά και ενθύμια και πήγαμε για ύπνο.Το πρωί ξεκινήσαμε, μετά το πρωινό μας, πάλι για τη Παναγιά τη Γιάτρισσα, ώστε να φύγουν από εκεί οι « μικροί » πεζοπόροι, οι οποίοι θα σταματούσαν μετά από ένα δίωρο περίπου στο χωριό Μηλιά, ενώ οι « γενναιότεροι » θα συνέχιζαν ως  τα Ρίγκλια. Μια απόπειρα από την πλευρά των ορειβατών να επισκεφθούν το μοναστήρι απέβη μάταιη, εφόσον οι μοναχοί δεν ανταποκρίθηκαν στο « κάλεσμά » μας. Ήταν κλειστό. Πήραν λοιπόν το κατηφορικό μονοπάτι στα περισσότερα σημεία του λιθόστρωτο  και έκαναν μια πεζοπορία μέχρι το χωριό  Μηλιά. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η  παλιά εκκλησία  με το μοναδικό στην Ελλάδα κωδωνοστάσιο γοτθικού ρυθμού ύψους 22 μέτρων κατασκευασμένο με ντόπιο μάρμαρο. Στο καφενεδάκι του χωριού ξεκουράστηκαν πίνοντας τσάι ή καφεδάκι  και εδώ οι δυο ομάδες χωρίστηκαν. Η πρώτη ομάδα περπάτησε στην Κάτω Χώρα σε λιθόστρωτα αρχαία μονοπάτια, γεφυράκια και ποταμάκια, ενώ η δεύτερη περπάτησε το φαράγγι Στεπένι  μέχρι τα Ρίγκλια. Ένα πανέμορφο φαράγγι δίπλα και  πάνω στην κοίτη του ποταμού, στα περισσότερα σημεία του χωρίς νερό, όπου ακόμα και τρία τεράστια αγριογούρουνα αντίκρισαν, που μόλις άκουσαν το θόρυβο  έφυγαν από το σημείο που έκαναν λασπόλουτρα και έτρεξαν να κρυφτούν μέσα στο πυκνό δάσος. Δεν έλειπαν και τα απρόοπτα, γιατί στο μονοπάτι λιάζονταν αρκετοί ¨φίλοι μας ¨, που μόλις αντιλαμβάνονταν την παρουσία ανθρώπων σέρνονταν μέσα στα χόρτα, για να κρυφτούν στη φωλιά τους. Οι τουρίστες κατευθύνθηκαν προς τα Σπήλαια του Διρού, τα οποία επισκέφθηκαν οι περισσότεροι, ενώ όσοι τα είχαν ήδη δει έκαναν μια σύντομη εξερεύνηση του μικρού νεολιθικού Μουσείου που βρίσκεται κοντά σχεδόν στη θάλασσα και περιέχει εκθέματα από το σπήλαιο « Αλεπότρυπα » . Το σπήλαιο Βλυχάδα ή Γλυφάδα, όπως επίσης είναι γνωστό, είναι ένα πραγματικό θαύμα της φύσης και γι΄αυτό πολλοί το αποκαλούν «Παρθενώνα των σπηλαίων». Εντυπωσιασμένοι βγήκαν όσοι έκαναν τη διαδρομή των 1500 μ. μέσα σ΄αυτό και αντίκρισαν από κοντά τις αίθουσες με τα περίεργα και μάλλον ποιητικά ονόματα, όπως « Δάσος των φοινικόδεντρων », « Λιμανάκι των ερωτευμένων », « Πύργος της Πίζας » κ.ά.

Μετά την επίσκεψη στα σπήλαια, οι τουρίστες, ακολουθώντας το δρόμο που περνούσε μέσα από χωριά της Αποσκιερής ή Έξω Μάνης, όπως το Οίτυλο, με το Κάστρο της Κελεφάς να το « προστατεύει » από το βράχο ψηλά, η Αρεόπολη, το Καραβοστάσι, το χωριό Νομιτσή, με τις πολλές βυζαντινές εκκλησιές του κ.ά., πήγαν στη Μηλιά, για να παραλάβουν τους « μικρούς » πεζοπόρους. Κάποιοι από αυτούς δοκίμαζαν ήδη τα μεζεδάκια της μικρής ταβέρνας του χωριού με τους 3 οικισμούς και τις εντυπωσιακές όντως εκκλησιές, με το περίεργο, για την περιοχή, γοτθικό καμπαναριό, αλλά και τις πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες εσωτερικά. Μια γρήγορη περιδιάβαση μας επέτρεψε να διαπιστώσουμε ότι ήταν ένα πολύ όμορφο χωριό στα σύνορα Μεσσηνίας – Λακωνίας, πνιγμένο στο πράσινο. Μετά  και την παραλαβή των « μεγάλων » πεζοπόρων στην έξοδο από το φαράγγι Στεπένι, στα Ρίγκλια φύγαμε για τη θάλασσα. Όλοι μαζί φτάσαμε στην περίφημη παραλία της Στούπας, η οποία αυτή την εποχή φαντάζει ακόμα ομορφότερη, αφού δεν έχει την κίνηση του καλοκαιριού. Εκεί γευμάτισαν,  όσοι το επιθυμούσαν, και κάποιοι τολμηροί έπεσαν στη θάλασσα, για το πρώτο τους ίσως μπάνιο. Εδώ στη Στούπα λέγεται ότι ο Νίκος Καζαντζάκης έζησε με τον αληθινό ήρωά του Γιώργο Ζορμπά, που είχε τότε την εκμετάλλευση του μεταλλείου Πραστοβάς - Στούπας.

 Φύγαμε από τη Στούπα, με τις λουλουδιασμένες αυλές και τους μικρούς λαχανόκηπούς της, για την επιστροφή μας μέσω της όντως εντυπωσιακής από ψηλά Καρδαμύλης, του Κάμπου και του καινούργιου δρόμου  Καλαμάτας  -Τρίπολης.

Φτάσαμε σχετικά αργά στη Νίκαια « γεμάτοι » από την ποικίλη 3ήμερη εκδρομή μας στη Μέσα και την Έξω Μάνη.

{gallery}2014/ekdromi2-4.5.14{/gallery}